Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) aldığı son faiz indirimi kararı sonrası, Türk Lirası yabancı para üniteleri karşısında rekor seviyede paha kaybetti. TCMB’nin piyasaya satım tarafında yaptığı müdahaleler de istenen sonucu veremedi. Döviz kurunun yükselmesiyle alım gücünde tarihi bir düşüş yaşayan yurttaşlar, artan besin fiyatları karşısında çaresiz kaldı.
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da besin fiyatlarındaki artışın sebebi olarak zincir marketleri ve stokçuları suçlamıştı. Erdoğan, Katar ziyaretinin dönüşünde yaptığı konuşmada dini referanslar göstererek, “Stokçuların mallarına el koyacağız” demişti.
Bahisle ilgili Cumhuriyet’ten Altuğ Yerlisu’ya konuşan tarım muharriri Ali Ekber Yıldırım, besindeki fiyat artışlarına dair dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Yaşanan fiyat artışından hükümetin tarım siyasetini sorumlu bulan Yıldırım, krizden çıkış için tarımda üretimin artırılmasının gerekli olduğunu vurguladı.
“DEVLET STOKÇULARA DAYANAK VERİYOR”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın stokçuları amaç alan açıklamalarını kıymetlendiren Ali Ekber Yıldırım, “Devlet stokçulara dayanak veriyor” dedi.
Hükümetin tarım siyasetinde yaptığı yanlışları diğerlerine fatura etmeye çalıştığını kaydeden Yıldırım, “Daha evvel soğan patates depoları basıldı, beş zincir markete ceza kesildi. Halbuki bu market zincirlerin yöneticileri cumhurbaşkanına en yakın isimler. Bir telefon bile açsa ulaşabileceği isimler” diye devam etti.
Yıldırım, iktidarın 2005 yılında çiftçiyi korumak ismine çıkarttığı “Tarım Eserleri Lisanslı Depoculuk Kanunu“nu hatırlatarak, stokçulara devletin takviye verdiğini söz etti.
“NE MARKETLER NE STOKÇULUK”
“Bizim meselemiz ne zincir marketler ne de stokçuluk” diyen Yıldırım, şunları söyledi:
“Stokçuluk dediğimizde evvelce buğday alımı yapılırken daha çok un sanayicileri, zaireciler yahut yemciler gidip birisini alıp stokluyordu. Artık yalnızca Türkiye’de değil dünyada da ziraî emtialar bir yatırım aracına dönüştü. Yani döviz alır üzere, pay senedi üzere alır üzere beşerler buğday alıyor, pamuk alıyor, tarım emtiaları alıyor. Aldıkları eserleri ellerinde bekletince fiyatlarda artış yaşanıyor. Bu bir risk natürel lakin ona uygun olarak davranılıyor. Türkiye’de de lisanslı depolar var. Bu eserleri alıp depoya koyana bir de devlet takviye veriyor. Stokçuluk buysa, devlet stokçuları destekliyor. Yani burada gaye şaşırtma var. O depolara birtakım eserler var ki istese de stok da yapamazsınız. Yumurtayı ne kadar stoklayabilirsiniz, bu türlü bir şey mümkün değil.”
“FIRSAT KAÇTI”
Yıldırım, salgının yarattığı belirsizliğin, ülkeleri satış konusunda daha temkinli olmaya ittiğini söyledi. “Türkiye için salgın devri büyük bir fırsattı” diyen Yıldırım, hükümetin tarım siyasetleri nedeniyle bu fırsatın kaçırıldığını söyledi.
(Ali Ekber Yıldırım)
“TARIMSAL ESERLER YATIRIM ARACI OLARAK GÖRÜLÜYOR”
Ziraî eserlerin tüm dünyada bir yatırım aracı olarak görüldüğünü belirten Yıldırım, şunları söyledi:
“Dünyada da bu türlü bir eğilim var. Dünyadaki boyutu daha farklı. Dünyada bugün besin fiyatlarının bu kadar yükselmesinin nedeni, dünyada besin dalına hâkim olan büyük şirketlerden kaynaklı. Türkiye’de de bu alana yapılan yatırımlar artıyor. Bu bir yatırım aracı olarak görülüyor. Birine neden dolar alıyorsun niçin elinde tutuyorsun denilebilir mi? Buğday tutuluyorsa ona da denemez. Burada hükümetin yapması gereken ziraî üretimi artırıp toprak mahsülünün elinde yeteri ölçüde buğday stoğunu sağlamak. Bunları piyasa arz ettiğinde fiyatları ona nazaran dengeleyecek. Şu an da TMO ithalat yaparak bunu sağlamaya çalışıyor.”
TMO’nun piyasayı düzenlemek için ithalata başvurmasının da döviz fiyatları nedeniyle zora girdiğini belirten Yıldırım, “Bir ton buğdayın fiyatı 400 dolar civarına yaklaştı” diyerek, TMO’nun müdahale aracı olarak ithalat kartını kullanmasının artık kolay olmadığını söyledi.
“2022’DE FİYATLAR DAHA DA YÜKSEK OLACAK”
Yaşanan gübre krizinde de çiftçiye hiçbir takviye verilmediğini hatırlatan tarım müellifi Ali Ekber Yıldırım, krizden çıkış yolu olarak üreticinin desteklenmesi ve üretimin artırılmasını gösterdi.
Cumhuriyet
