Şirketin borçlarını geri ödemekte zorlanacağına işaret eden açıklamalar, hükümetin şirkete direkt müdahale edeceği ve borçlarını tekrar yapılandıracağı beklentilerini artırdı.
SON GÜNE GELİNDİ
Son aylarda ihraç ettiği tahvillerin kupon ödemelerinden üçünü son anda gerçekleştiren Evergrande’nin toplam 82.5 milyon dolar geri ödemesi için verilen 30 günlük ek mühlet de bugün bitiyor.
ALACAKLILAR KAPIDA
Lakin şirketin, Cuma günü yaptığı açıklamada borç verenlerin 260 milyon dolar talep ettiğini ve şirketin bu ödemeyi gerçekleştirmek için kâfi kaynaklara sahip olacağını garanti edemeyeceğini belirtmesi, resmi makamların şirket yöneticisini çağırmasına yol açtı ve şirketin paylarının keskin biçimde gerilemesine neden oldu.
BÜTÜN GAYRİMENKUL BÖLÜMÜ RİSK ALTINDA
Bir vakitler Çin’in en büyük gayrimenkul geliştiricisi olan Evergrande, şu anda yaklaşık 300 milyar doların üzerinde borca sahip olması, şirketin batması durumunda bütün gayrimenkul dalının etkilenebileceği manasına geliyor.
HÜKÜMET KURTARMAYA İSTEKSİZ
Capital Economics’in Çin ekonomisti Julian Evans-Pritchard, temmuz ayında paylaştığı notta Pekin’in bu rüzgârı dindirmek için müdahale edebileceğini söylemişti.
“Çin idaresi, umarsız özel şirketleri cezalandırmak ve emlak üzerindeki spekülasyonu gidermek için Evergrande’ye bir kurtarma paketi sunma konusunda isteksiz gibi” diyen Evens-Pritchard, şirketin büyüklüğü ve sistemdeki rolü göz önünde bulundurulduğunda, yetkililerin, Evergrande’nin temerrüde düşmesi durumunda bir adım atabileceğini söz etmişti.
Nomura analisti Iris Chen de, “Hükümetin Evegrande’ye kurtarma paketi hazırlamak için inisiyatif alacağını düşünmüyoruz. Fakat Evergrande üzerinde baskı kurup, daha sistemli bir temerrüt planı oluşturulacağını düşünmekteyiz” tabirlerini kullandı.
“BOŞ DAİRE ÇÖPLÜĞÜ”
The Diplomat’ta yayımlanan makalesinde Çin’deki konut standartlarının düşük olduğunu hatırlatan Çin uzmanı makroekonomi analisti Eddie Witte, “Ancak bu pek çok yatırımcı için değerli değil zira birçoğu o konutlarda yaşamayı düşünmüyor” sözlerini kullandı.
Witte, kelamlarını şöyle sürdürdü:
Çin’in süratli trenlerinden birine atlayıp büyük kentler ortasında gezintiye çıkın. Bilhassa kentlerin dış kısmında boş daire çöplüğü oluştuğunu göreceksiniz.
Bir konut almak, Çinli tüketiciler için her vakit sağlam bir yatırım olarak görüldü. Orta ve üst gelir kümesinden pek çok kişi ikinci, hatta üçüncü meskenini alırken, konut sahibi olmak hem bir statü göstergesi hem de aile kurmak öncesi bir kural üzere kabul ediliyordu.
Büyüme ve refah vakitlerinde bu model, GSYH arttıkça ve yatırımcılar iyi gelir dönüşleri aldıkça çalışıyordu. Lakin bugün oluşmaya başlayan çatlaklar, hem emlak kesimini hem de ekonomik sistemin istikrarını zorluyor.
ZOMBİ ÇİN
Washington merkezli Peterson Memleketler arası İktisat Enstitüsü’nün araştırmacılarından Tianlei Huang, Voice of America’ya verdiği röportajda Çin’in, finans dışı kurumların borcuyla ilgili uzun müddettir dert yaşadığını hatırlatarak şunları söyledi:
Bu nedenle Çin, önemli bir ‘zombi’ sorunu ile karşı karşıya. Tüm ülkede herhalde 10 binlerce, gelir kaybetmeye devam eden lakin banka kredileri ve devlet takviyeleri ile canlı tutulan zombi şirketler var.
“Kamuya ilişkin olan kuruluşlar çok büyük. Kimileri ise oldukça verimsiz ve bu durum devletin düzenleyici kurumlarının da gözünden kaçmış değil” diyen ABD-Çin İş Kurulu Sözcüsü Doug Barry’e nazaran de özel kesim, Çin’in gelecekteki büyümesi için çok değerli ve o nedenle gerekli tedbirler alınmalı.
Voice of America’ya konuşan Barry’e nazaran ister özel bölüme ister kamuya ilişkin olsun borç, Çin’in Aşil Topuğu olmaya devam ediyor.
Kaynaklar: Reuters, Independent Türkçe
Cumhuriyet
