Moskova, NATO’nun 1997 yılından başlayarak sistemli biçimde kendi sonlarına yaklaştığını, gayenin Rusya’yı kuşatmak olduğuna inanıyor. 1990’lardaki kaosun akabinde Vladimir Putin’in iktidara gelmesiyle Rusya, 2000’li yıllarda evvel meskenini derleyip toparladı, sonra da etrafındaki çemberi kırma atılımlarına başladı. 2008 Gürcistan savaşı, 2014 Kırım’ın ilhakı ve 2015 Suriye operasyonuna artık de Ukrayna savaşı eklendi.
Böylelikle Rusya, Ukrayna’nın NATO’ya üye olma mümkünlüğünü toptan yok etmek ve “burnunun dibinde” İttifak askerlerini görme kâbusundan sonsuza kadar kurtulmak istiyor. Katılsak da katılmasak da Moskova açısından rasyonel bir neden. Devlet Lideri Putin’in 12 Temmuz 2021’de yayımlanan “Rusların ve Ukraynalıların Tarihi Birliği Üzerine” başlıklı makalesi, Rusya’nın olayların bugünkü üzere gelişmesi muhtemelliğine karşı düşünsel bir altyapı oluşturma eforu olarak görülebilir. Putin, makalesinde Ukrayna’nın Sovyet periyodu eseri olduğunu söylüyor ve kısmen Rus topraklarıyla kurulan “yapay devlet” imasında bulunuyordu.
Lakin Rusya’nın 24 Şubat’ta başlayan saldırısının baş karıştıran, kendi içinde çelişkili olan ve ayağına kurşun sıkmak manasına gelen tarafları de var.
Hücum Kiev’in denetiminden çıkmış ve zati fiilen bağımsızlığını elde etmiş Ukrayna’nın doğu bölgesiyle sonlu kalsaydı ya da Donetsk ve Luhansk’a Kırım üzere Moskova’ya katılma kararı aldırılsaydı hem büyük mümkünlük savaş çıkmayacak hem de Rusya milletlerarası alanda bu kadar ağır reaksiyon toplamayacaktı. Savaşın başlamasından evvel Cumhuriyet’te yayımlanan yazımızın son cümlesi şöyleydi: “Ukrayna NATO konusunda geri adım atmazsa bundan sonrasını Rusya’nın şu anda geçirdiği ‘panik atak’a yenik düşüp düşmeyeceği belirleyecek.”
“Panik atak”la kastedilen, rasyonel münasebetler dışında Rusya’nın hareket biçiminde içinde bulunduğu ruh halinin de tesirli olmasıydı. Yani kuşatılmanın ve sırtı duvara dayanmanın yol açtığı panik duygusu. Bu kadar “gözü kara” biçimde Ukrayna’ya saldırması Rusya’nın “panik atak”a sahiden de yenik düştüğünü gösteriyor. Böylelikle hem dünyada Amerikan emperyalizmine karşı çıkan halkların liderliğini üstlenme argümanı moral açıdan ziyan gördü hem de memleketler arası alanda hürmet görme dileği ağır darbe yedi.
UKRAYNA SORULARI
Ukrayna idaresinin takındığı tavırda da birtakım soru işaretleri var. 24 Şubat öncesi Moskova’nın iki temel talebi vardı: Doğu Ukrayna’da Minsk mutabakatlarının uygulanması ve Kiev’in NATO’ya üye olmayacağının deklare edilmesi. Ukrayna zati sekiz yıldır Donbas’da denetimi kaybettiği için muahedenin en kıymetli hususu olan özerkliği verebilirdi. Ayrıyeten, Batı savaş durumunda asker göndermeyeceğini söylediği için yalnız kalacağı belirliyken NATO’ya üye olmayacağını açıklayarak Moskova’nın savaşa münasebet oluşturan iki kozunu elinden alabilirdi. Kiev ya fecî bir hesap kusuru yaptı ya da gizlediği bir planı var.
Cumhuriyet
