Fransız Sinemacı Julia Ducournau’nun ikinci uzun metrajlı sineması “Titane” tıpkı birinci sineması “Raw” üzere bir araba kazasıyla başlıyor. İki sinema ortasındaki benzerlikler bu kadarla kalmıyor aslında, hatta Ducornau’nun sinemaları ortasında bir devamlılık, bir irtibat kurmayı seven sinemacılardan olduğunu söyleyebiliriz. Kısa sineması “Junior”dan bu yana birebir karakter isimlerini kullanan direktör bir kere daha Justine, Adrien, Alexia isimlerine sahip karakterlerle şekillendirmiş öyküsünü. Bununla da kalmamış, kendisine bir epey yakın hissettiğini söylediği Justine karakterini mesleğindeki üç sinemasında de birebir oyuncuya ( Garance Marillier) oynatmış. Bunlardan da öte, izlemiş olanlar anımsayacaktır, hem “Raw” hem de artık “Titane” insan vücudu üzerine hazmı pek de kolay olmayan sahnelerin yer aldığı ve ‘body horror’ (beden korkusu) tipinin uç noktalarında gezinen kıssalarıyla bir diğer iştirak da içeriyor.
“Raw” merkezinde kanibalizmin (yamyamlık) olduğu bir öyküyü anlatırken, “Titane” akla “Crash” ve “Videodrome” üzere Cronenberg sinemalarını getiren tuhaf kıssasıyla cinsel kimlik, aşk, öteki olmak üzere temalara eğiliyor. Bu sefer içinde gösterişli bir Cadillac ile sevişen (ve ondan gebe kalan) bir bayan ve yıllar evvel kaybettiği oğlunu bulduğunu sanan acılı bir babanın yer aldığı yer yer masalsı yer yer katıksız bir kabus üzere sert bir drama var karşımızda. Tam bu noktada şunun altını çizelim, şiddet dozunun uç noktalara vardığı kimi sahneler o denli kolay kolay herkesin kaldırabileceği cinsten değil, sonra izleyip de eleştirmene küfür sallamayalım rica ederim.
CANNES’DA BİR BİRİNCİ
38 yaşındaki Julia Ducournau Cannes’da Altın Palmiye kazanan en genç direktör değil kuşkusuz (Louis Malle 1956’da kazandığında 24 yaşındaydı) lakin tek başına bu mükafatı kazanan birinci bayan sinemacı. En son 28 yıl evvel “The Piano” ile Altın Palmiye alan Jane Campion aslında bu mükafatı alan birinci bayan sinemacıydı ancak o yıl ödül iki kişi ortasında paylaştırıldığı için (Chen Kaige’nin “Elveda Cariyem” sinemasıyla birlikte almıştı) Ducornau bu manada bir unsur imza attı. Gereksiz lakin enteresan bir bilgi daha verelim; Jane Campion’a Altın Palmiye veren heyetin başkanlığını da Louis Malle üstlenmişti! Elbette Cannes üzere ‘yenilikçi’ sinemayı ödüllendirme tezinde olan bir şenliğin 75 yıllık tarihinde topu topu iki bayan direktöre Altın palmiye vermiş olması da üzerinde uzun uzun düşünülmesi gereken bir ayıp.
YARANIN ANLATTIĞI
İnsan vücuduyla olan sorunu sorulduğunda hem annesinin hem de babasının tabip olduğunu hatırlatan Ducournau (biri jinekolog başkası dermatolog) “Öyle ya da bu türlü deriyi kesip içine bakacağım. Biri olabilmek için çok kişi olmak gerekiyor bence. Hayata bakışımın çok varoluşçu bir biçimi var. Bana nazaran yaşamak deriyi parçalamaktır, kendine yaklaşmaya çalışmaktır. Yaralar yoluyla da olur bu diğer yollarla da” diyor. “Titane”ın açılışında babasıyla birlikte bir trafik kazası geçiren ve kafatasına titanyum bir kesim takılan Alexia (bu birinci sahnelerde 10-12 yaşlarında) 20 yıl sonra oto-show tertiplerinde erotik dans şovları yapan lakin sağ kulağının çabucak üstündeki fecî yara izini saklama gereği duymayan bir bayan olarak çıkar karşımıza. Ducournau’nun üstteki kelamlarıyla yorumlamak gerekirse başındaki yara izini ve çabucak altındaki titanyum kaplamayı sahiplenmiştir Alexia lakin bir yandan da kendini söz etmek ismine şiddeti de içselleştirmiştir ve saçına taktığı metal çubukla en ufak bir vicdani sorumluluk duymadan cinayet işlemekte maharetlidir. Polisin peşine düştüğünü fark ettiğinde kılık (ve yüz, hatta bir manada beden) değiştirecek, yıllar evvel kaybolan oğlunu arayan bir itfaiye şefinin oğlu numarasına yatacaktır. Hedefi oburu olduğunu kabul ettirebildiği anda ortadan kaybolmaktır lakin yılların yalnızlığının akabinde ona yapışan adamdan kurtulamaz ve oğlu Adrien rolünü sürdürmeye karar verir. Sinema bu minvalde cinsiyetin geçişkenliği, cinsel yönelimlerin çeşitliliği üzere bahislerde ve ötekine bakış sıkıntısında zihin açıcı bir tutuma sahip. Tüm bunları da insan vücudunu ya da insanın kendi ve ötekinin vücuduyla olan bağlantısı üzerinden ele aldığı için izleyen herkesi derinden yakalamayı başarıyor kanımca ve bir yandan sert sahneleriyle şok ederek uyarırken bir yandan da insani yakınlığa dair yumuşak sahnelerle karanlığın içine bir nebze ışık düşürüyor.
ROUSSELLE VE LINDON BAŞROLLERDE
Şimdi birinci sinemasında şaşırtan bir performansa imza atan genç oyuncu Agathe Rousselle ile bir yıla yakın bir mühlet çalışarak onu hazırlayan Ducournau bilhassa androjen bir tip bulmak ve bunu da inandırıcı kılabilmek istediği için tanınmamış bir yüz arayışına girmiş. Rousselle bundan sonra nasıl bir oyunculuk mesleği sürdürür bilemeyiz lakin sadece bu roldeki performansıyla bile unutulmazlar ortasına girmeye aday bence. İtfaiye şefi Vincent rolünde vücuduna daima steroid enjekte eden yaşlanmış alfa erkek tiplemesinde Vincent Lindon yeniden hayal kırıklığı yaratmıyor ve özdeşleşmesi sıkıntı bir karakter de olsa izleyiciye farklı bir açı sunmakta özel bir katkıda bulunuyor. Tüm bunlara Ducournau’nun provokatif bakış açısı ve ustalıklı rejisi de eklenince ortaya yadsınamayacak bir sinema olayı çıkıyor.
SİNEMANIN NOTU: 8/10
Cumhuriyet
